Huissenaar Wim Fonteyn: Rusland-bezoeker en -kenner
'Om Russen te leren kennen, moet je niet in Moskou zijn'
Vele Betuwenaren zijn al naar het buitenland vertrokken. Sommigen verblijven er nog steeds, anderen zijn terug gekeerd naar Nederland. In deze rubriek tekent de Huissense journalist Hans Schmeinck hun ervaringen op. Deze week: Wim Fonteyn uit Huissen, die regelmatig Rusland bezocht en in ons land zelfs lezingen verzorgt. Desgewenst met Russische catering. 'Wij in het Westen hebben niet het juiste beeld van de Rus.'
Wim volgde de opleiding tot onderwijzer op de Bisschoppelijke Kweekschool in Roermond. Hij werd leerkracht en directeur in het basisonderwijs en werd later opleider op de Pabo in Arnhem. De sinds 1974 in Huissen woonachtige maar inmiddels gepensioneerde docent was ruim 38 jaar werkzaam in het hoger en universitair onderwijs, waarvan de laatste 30 jaar als opleider.
Toen in 1989 de Muur in Berlijn viel en er veel toenadering gezocht werd met voormalige Oostbloklanden en met name Rusland en omgekeerd, werd Wim in 1992 gevraagd om in Rusland op ministerieel niveau projecten op te gaan zetten om vernieuwingen in het onderwijs door te voeren. ,,Tot in 2002 heb ik daar grote onderwijsprojecten geleid en Russen hier in Nederland kennis laten maken met het onderwijs. Anno nu is er buiten elke stad in Rusland en zeker op het platteland niets veranderd.'' Hier besteedt dagblad Trouw regelmatig aandacht aan en volgens Wim 'sporen die verhalen met mijn ervaringen'.
,,Om Russen te leren kennen en te vernemen hoe ze elke dag moeten leven in soms minder leuke situaties moet je niet in Moskou, Minsk of andere grote steden zijn, maar juist daarbuiten. Dat heb ik tien jaar mogen meemaken.''
Communisme
Hij houdt in ons land regelmatig lezingen over (het leven in) Rusland. ,,Ik stel daarin dan de mensen centraal en niet de politiek of de mooie gebouwen. In het Westen hebben wij niet altijd het juiste beeld van de doorsnee Rus, maar worden de uitwassen vaak uitvergroot. Na mijn vertelronde hebben de toehoorders een heel ander beeld en zijn veel vooroordelen verdwenen.'' Volgens hem bestaat De Rus niet, evenmin als De Nederlander.
Verschillen zijn er zeker wel. ,,Ik heb gemerkt dat mensen in Rusland over veel meer doorzettingsvermogen beschikken dan wij Nederlanders. Mensen reageren minder primair en raken niet meteen in paniek als dingen anders gaan dan verwacht. Men is gewend te wachten en in dat wachten ben je lotgenoten, het overkomt je allemaal. Men is ontzettend gastvrij, probeert probleemoplossend te denken en is daarin heel creatief. Leergierigheid valt ook meteen op: beter presteren geeft maatschappelijke status.''
Maar het diepgewortelde communisme heeft volgens de Huissenaar een stempel op het volk van de voormalige Sovjet-Unie gedrukt: ,,Het is voor hen toch wel erg moeilijk om 'out of the box' te denken. Je gaat dan toch weer ongemerkt leven bij de dag en wordt soms fatalistisch en erg nukkig.''
Zijn werk in Rusland heeft diepe indruk gemaakt. Vooral de contacten met de mensen van allerlei pluimage. Hij heeft al zijn ervaringen opgeschreven en van zijn notities een boek gemaakt, getiteld 'Oost-Europakoorts'. Maar liefst 400 pagina's dik, maar alleen bedoeld voor zijn familie. ,,Hoe leven die mensen daar nu elke dag, dat wilde ik vastleggen. Net als 'wat een chaotisch land maar wat een fantastische mensen'.''
Hij wil niet meer terug want hij is 'bang dat de ondervonden hartelijkheid van vroeger verschrompeld en verdwenen is'. ,,Vooral als je weet dat bijvoorbeeld minstens 70 procent van de gemeenteraad van Volgograd de oren weer laat hangen naar de ideeën van het Communisme.''
Meer info: wim.fonteyn@planet.nl
[streamer]
'Ik ga niet meer terug, want ik ben bang dat de hartelijkheid van vroeger verschrompeld is.'