Abraham Kuyper en Pietje Baltus
De St. Pieterskerk in Beesd boeit mij vooral vanwege de predikant die er van 1863 tot 1867 ‘stond’, Abraham Kuyper. Dé Abraham Kuyper. Hij was later de eerste echte premier van Nederland, tot dan toe had het voorzitterschap van de ministerraad steeds gerouleerd. Kuyper was ook oprichter van de Antirevolutionaire Partij, de eerste politieke partij in Nederland, én stichter van de Vrije Universiteit, én grondlegger van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Om maar eens wat te noemen. Abraham de Geweldenaar werd-ie ook wel genoemd.
Abraham Kuyper gaf de ‘kleine luyden’, het eenvoudige kerkvolk, een stem. Hij maakte ze tot ‘mannenbroeders’, tot strijders voor het ware geloof in een vaderland dat bedreigd werd door allerhande nieuwlichterij. In reactie op Kuyper stichtten ook katholieken en socialisten ook hun eigen politieke en maatschappelijke organisaties. Zo stond hij aan de basis van bijna een eeuw verzuiling in ons land.
De mannetjesputter begon zijn loopbaan als predikant dus in Beesd. Zijn vertrek in 1867 viel hem niet licht, zo verklaarde hij in zijn afscheidsrede. De vier jaren in Beesd waren van doorslaggevende betekenis geweest voor zijn verdere leven. Hij was er met een zekere twijfel aan zijn geloof aangekomen, hij verliet het dorpje in de vaste overtuiging dat het ‘christelijk beginsel' in heel het leven moest worden doorgevoerd, in het onderwijs, in de media, in het verenigingsleven en in de politiek.
Aan het eind van zijn leven zei Kuyper dat zijn 'bekering' mede te danken was aan zijn omgang met het kerkvolk in Beesd. Dat kwam vooral door Pietronella Baltus. Zij stond voor hem symbool voor het eenvoudige volksgeloof.
‘Pietje’ Baltus leeft in Beesd nog voort in verhalen en overleveringen. Zo zou ze eens met de namaakworst uit de etalage van slagerij Hol naar Kuyper zijn gelopen om hem duidelijk te maken wat ze van zijn preken vond: smakelijk van buiten, maar onverteerbaar van binnen.
Ik verlaat Beesd. Dwars op de Dr. A. Kuyperweg loopt de Pietje Baltusstraat.